Amsterdam

Piet van Eeghen en de metamorfose van Amsterdam

Zijn nalatenschap is overal in Amsterdam terug te zien, toch weten maar weinig mensen wie hij was. Christiaan Pieter van Eeghen was een negentiende eeuwse zakenman, met oog voor stadsgroei in de breedte. Zo verrijkte hij de stad met het Vondelpark, sociale huurbouw en het prinsengrachtziekenhuis. Ook was hij medeoprichter van zowel het Stedelijk als het Rijksmuseum. Nergens heeft hij zijn naam aangebonden en dat was genoeg reden voor Laura van Hasselt om het boek ‘Geld, Geloof en Goede Vrienden’ te schrijven. Tot 30 juni is er in het Amsterdam Museum nu ook een tentoonstelling over Van Eeghen te zien. Radio Swammerdam was er bij en maakte een reportage. Max Waterreus sprak op locatie met de Gastconservator Laura van Hasselt, Conservator Maren de Wit, Vormgever Edo Mulder én Directrice Judiekje Kiers.

Radio Swammerdam · Piet van Eeghen en de metamorfose van Amsterdam

Dossier: 2023-2024, Amsterdam

Scheve groei tussen steden en opgroeien in een scheve stad

Radio Swammerdam · Scheve groei tussen steden en opgroeien in een scheve stad

Hoe zijn de voordelen van steden veranderd in de afgelopen decennia? En voor wie zijn die voordelen precies? Stadseconoom dr. Mathieu Steijn doet onderzoek om hierover harde cijfers op tafel te krijgen.

Mathieu vertelt in deze aflevering over zijn promotieonderzoek naar de veranderende voordelen van steden, de groei van steden de afgelopen jaren, en wat daarbij de rol van het uitwisselen van ideeën is. Het blijkt dat nabijheid nog steeds heel belangrijk is voor het doen van intellectueel werk!

Daarnaast vertelt Mathieu over zijn nieuwste onderzoek naar sociale mobiliteit tussen wijken. Hoe kunnen we beleid maken om dit te bevorderen?

Luister ook vooral naar Piet Ruigs mooie column over de rafelranden in de stad.

Door Tabe Bakker.
Dank aan Emerence Kapteijn en Max Waterreus

Dossier: 2023-2024, Amsterdam

Amsterdamse volksbadhuizen en de emancipatie van de arbeidersvrouw

Radio Swammerdam · Amsterdamse volksbadhuizen en de emancipatie van de arbeidersvrouw

Aan het einde van de negentiende eeuw was Amsterdam – inclusief haar inwoners – ontzettend smerig. Waar dagelijks een bad of douche nemen voor veel mensen tegenwoordig heel vanzelfsprekend is, was dat voor de arbeidersklasse ruim honderd jaar geleden absoluut niet het geval. Zij leefden in grootschalige sloppenwijken in krotwoningen en hoewel er na de invoering van de woningwet in 1901 wel degelijke huisvesting kwam, beschikten de meeste arbeiderswoningen niet over badkamers. De gemeente Amsterdam riep daarom volksbadhuizen in het leven, waar mannen en vrouwen gescheiden konden baden. Voor arbeidersvrouwen was er in eerste instantie veel minder ruimte, maar mettertijd veranderde dit: langzamerhand kreeg de vrouw steeds meer ruimte in de volksbadhuizen, en tegen de jaren twintig werden de mannen-en vrouwenafdelingen zelfs helemaal gelijk ingedeeld. In deze aflevering van Radio Swammerdam gaat Emerence Kapteijn in gesprek met Imke Chatrou over haar onderzoek naar de de veranderende indelingen van Amsterdamse badhuizen die parallel lopen aan sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen rondom vrouwenemancipatie aan het begin van de twintigste eeuw.

Dossier: 2023-2024, Amsterdam

Smooth City

Radio Swammerdam · Smooth City

René Boer vertelt over zijn boek Smooth City, waarin hij een fenomeen beschrijft dat wereldwijd kan worden waargenomen: Steden worden onder invloed van nieuwe technologie en gentrificatie verder en verder ‘gestroomlijnd.’ Een ontwikkeling die op de lange termijn een groot gevaar kan gaan vormen.

Met een column van Piet Ruig.

Door Momo Schaap, met dank aan Max Waterreus en Tanne van der Wal.

Dossier: 2023-2024, Amsterdam